Zes Feiten en Fabels over Afvallen, Leer de Waarheid over Eten

Eet niet te vaak een banaan, dat is niet goed voor je! Echt? Waarom dan? Is deze uitspraak werkelijk waar, of is het een van de vele feiten en fabels over voeding? Feiten en fabels zijn soms erg moeilijk uit elkaar te halen in de dagelijkse gesprekken over voeding. Iedereen weet er wel wat van en je collega lijkt nogal stellig in zijn overtuigingen, dus je neemt het maar aan voor waar.

In dit artikel lees je meer over zes veelbesproken feiten en fabels rondom voeding en afvallen. Bij elke stelling vind je ook een tip voor thuis.


Stelling 1: Hoe donkerder het brood, hoe beter het is

Een brood past in een gezond eetpatroon als er veel nuttige stoffen in zitten om jouw lichaam te voeden. Hieronder vallen eiwitten, vitamines, mineralen en vezels. In graan zitten veel van deze nuttige stoffen. Echter, als je graan gaat malen en zeven zodat je een fijne witte bloem overhoudt, blijven de meeste nuttige stoffen achter.

Daarom is het beter om de hele graankorrel te gebruiken. Wettelijk is hiervoor de benaming “volkoren” in gebruik. Als op een verpakking de term ‘volkoren’ genoemd staat, moet de hele graankorrel voor dat product gebruikt zijn. Een volkoren brood bevat dus meer eiwitten, vitaminen, mineralen en vezels dan een wit brood.

Helaas kun je niet zien aan de buitenkant van een brood of volkoren meel gebruikt is. Het is namelijk toegestaan aan fabrikanten om geroosterde moutgranen toe te voegen. Deze geven het brood een extra donkere kleur en dit maakt het uiterlijk van een brood dus nietszeggend over de voedingswaarde ervan.

Wat betekent ‘meergranen’ dan? Dit komt letterlijk overeen met wat het zegt, dit brood bevat namelijk meerdere granen. Zo lang niet expliciet genoemd wordt dat dit volkoren granen zijn kan het ook gemaakt zijn van wit meel.

Deze stelling is dus een Fabel!

Tip: Kies altijd voor volkoren brood (en volkoren crackers, pasta, ontbijtgranen etc). Weet je niet zeker of iets volkoren is? Controleer dan de ingrediëntenlijst. Als een van de eerste ingrediënten begint met “volkoren” zit je goed. 


Stelling 2: Honing en rietsuiker zijn beter dan suiker

De manier waarop suikers in je lichaam verwerkt worden is altijd hetzelfde. Dit is onafhankelijk van de bron van de suikers. Kijk je naar de voedingswaarden van verschillende soorten suikers en honing, dan krijg je het volgende overzicht:

Zo zie je dus dat de koolhydraten die in deze producten zitten voor 100% afkomstig zijn uit suikers. Bij de producten waar niet 100 gram van het product uit suikers bestaat is de rest afkomstig van water (of een nauwelijks noemenswaardige fractie uit eiwit, 0,5 gram bij rietsuiker en 0,3 gram bij honing).

Deze stelling is dus een fabel!

Tip: De enige reden waarom je toch beter voor honing zou kunnen kiezen is omdat deze iets minder energie bevat per 100 gram. Moet je er natuurlijk niet extra van nemen, want dan is het effect weg. 


Stelling 3: Groenten uit de diepvries zijn net zo goed, of soms zelfs beter dan verse groenten

Over het algemeen heeft bewerkt voedsel een slecht imago. Het wordt altijd aangeraden om zo veel mogelijk onbewerkt vers voedsel te kiezen. Daarom lijkt het onwaarschijnlijk dat diepvriesgroenten (die bewerkt voorkomen) gezonder zijn dan verse groenten. Toch is dit soms het geval.

Groenten in de diepvries worden zeer snel na de oogst geblancheerd (kort verhit om bacteriën te doden en enzymen onwerkzaam te maken). Daarna worden ze heel snel ingevroren zodat alle voedingsstoffen behouden blijven.

In verse groenten verandert de samenstelling per dag. Hoe ouder en rijper de groente wordt, hoe minder nuttige voedingsstoffen er uiteindelijk overblijven. Daarbij komt dat je verse groenten soms te lang kookt waardoor voedingsstoffen verloren kunnen gaan. Bij diepvriesgroenten is het niet nodig om ze heel lang te koken omdat ze al geblancheerd zijn.

Deze stelling is dus een feit en je kunt gerust kiezen voor diepvriesgroenten.

Tip: Diepvriesgroenten zijn echt ideaal voor een snelle gezonde maaltijd en bovendien heb je geen bederfelijke restjes of afval. Let er natuurlijk wel op dat er geen toegevoegde sausjes bij zitten. 


Stelling 4: Van bananen word je dik en krijg je verstopping

Je wordt dikker als je meer energie binnenkrijgt dan je verbruikt. Dus als jij toevallig elke dag nét te veel energie binnenkrijgt door de bananen die je eet, dan kan dat de oorzaak zijn dat je dikker wordt. Maar, er bestaan geen producten die op zichzelf dikmakend zijn. Het gaat echt om de energiebalans.

Dat bananen verstopping veroorzaken lijkt een net zo hardnekkige fabel. Verstopping kan veroorzaakt worden doordat de darm niet genoeg geprikkeld wordt (door bijv. vezels) of dat er niet genoeg gedronken is. Rijpe bananen zijn goed verteerbaar voor de menselijke darm. Bovendien bevatten ze ook vezels (net zo veel als bijvoorbeeld appels, peren, ananas, druiven, mango, bosbessen, pruimen, abrikozen en sinaasappel). Verder bevat banaan ook allerlei andere nuttige vitamines en mineralen, dus je hoeft ze echt niet te laten liggen.

Deze stelling is dus een fabel!

Tip: Neem gerust af en toe een banaan. Wissel je fruitinname regelmatig af met andere soorten omdat daar weer andere goede voedingsstoffen in zitten.


Stelling 5: Na 20:00 uur ’s avonds kun je beter niks meer eten

Dit is misschien wel de meest gehoorde stelling in het rijtje feiten en fabels over afvallen. Het is ook een interessante vraag want eigenlijk kun je er van twee kanten iets over zeggen. Men heeft vaak de veronderstelling dat je aankomt van alles wat je na 20 uur eet.

Ten eerste is het zo dat het niet uitmaakt wanneer je eet, als je inname en verbruik maar hetzelfde zijn. Dus als je elke dag 1500 kcal nodig hebt, deze verbruikt en ook binnenkrijgt, zal je gewicht gelijk blijven. Natuurlijk is het logisch om je inname over de dag te verspreiden, want niemand houdt het vol om slechts 1 keer per dag een hele grote maaltijd te eten. Dus je kunt zeggen dat deze stelling een fabel is.

Echter, de keerzijde van dit verhaal is dat alles wat ná ca. 20 uur ’s avonds gegeten wordt vaak de extra-tjes zijn. Hapjes bij een borrel, koekjes bij de koffie, alcoholische dranken, etc. En díe worden vaak niet meegerekend in je dagelijkse inname, maar ze tellen wel net zo hard mee. Dus als je ’s avonds nog wilt snacken moet het binnen je dagelijkse behoefte passen en dan hoeft het tijdstip geen enkel probleem te zijn.

Een laatste opmerking over deze stelling is dat alles wat je heel laat op de avond eet, ten koste kan gaan van je slaapkwaliteit. Vooral als je laat op de avond een grote maaltijd eet is je lichaam nog bezig met het verteren van je maaltijd terwijl je lichaam eigenlijk zou moeten slapen, uitrusten en herstellen. Op de lange termijn kan een slaapgebrek zelfs je hongergevoelens beïnvloeden, dus vaak laat en veel eten is niet aan te raden.

Al met al is deze stelling dus een fabel: het maakt niet uit hoe laat je eet, maar wel hoeveel!

Tip: Hou voor jezelf bij wat je op een dag binnenkrijgt. Heb je nog ruimte over dan kun je ’s avonds nog iets nemen, sla anders een keertje over.


Stelling 6: Van lightproducten kun je met een gerust hart meer eten dan van gewone producten zonder aan te komen

Ook dit is weer een vraagstuk dat niet direct met ja of nee te beantwoorden is. Het eerste wat belangrijk is om te weten is: wat betekent light nou eigenlijk?

Light is een claim die gebruikt mag worden als er in een product minimaal 30% minder energie, vet of suikers zit dan in het gangbare product.

Het kan dus zijn dat er 30% minder energie in een product zit. Niet verkeerd, dan kun je dus ook 30% meer eten om tot dezelfde hoeveelheid kcal te komen. Dat klopt, de vraag is dan wel waarom je lightproducten zou willen eten. Gaat het je om de kwantiteit van voeding of de kwaliteit?

Maar goed, stel dat er in een product 30% minder vet zit, zit er dan óók 30% minder energie in? Nee, dat hoeft helaas niet altijd zo te zijn. Om de smaak en de structuur van een light-product zo goed mogelijk te laten lijken op het oorspronkelijke product kan het zijn dat er extra suikers of eiwitten toegevoegd zijn. En dat maakt het verschil in energiewaarde een stuk kleiner dan 30%.

Verder heb je nog de producten waar zoetstoffen aan toegevoegd worden. Dit is meestal zo bij dranken. De suikers worden meestal volledig vervangen door zoetstoffen. Op deze manier kan het heel goed zijn dat het product geen of nauwelijks meer calorieën levert. Daar zou je dus meer van kunnen nemen zonder aan te komen. Toch is het niet verstandig om dit onbeperkt te drinken in verband met de zoetstoffen. Neem het gerust, maar neem met mate.

Dus de conclusie bij deze stelling is dat het een fabel is om onbeperkt light-producten te kunnen eten zonder aan te komen. Light betekent lang niet altijd dat er minder energie in zit.

Tip: lees het etiket goed, wat staat er in de ingrediëntenlijst en wat geeft de voedingswaardetabel aan?

Tot slot

Er zijn natuurlijk nog veel meer van dit soort feiten en fabels over afvallen en gezond eten. Speelt er bij jou in je omgeving de vraag of een bepaalde gewoonte nou echt zo gezond is, of dat het in de categorie fabels behoort? Beschrijf ze in een reactie en dan hoor je of het een feit of fabel is. Daarna heb je weer genoeg stof om over te praten met je collega’s, maar deze keer weet jij het antwoord. Ik hoor ze graag.

Wil je je zelf meer verdiepen in feiten en fabels over afvallen en voeding dan is het boek “77 fabels en feiten over onze voeding” van Hans Kraak een aanrader.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *